علم فردا
تکنولوژی به زبان ساده
حافظه کش Cache یا حافظه پنهان پردازنده چیست ؟
تاریخ انتشار : ۱۰ فروردین ۱۳۹۵حافظه کش یکی از چیزهاییه که تو مشخصات فنی پردازنده ها می بینین . شاید براتون سوال باشه که حافظه کش چیه و این که میگن کش سطح 1 و 2 و … چیه . پس تا انتهای پست همراه من باشید تا مفصل توضیح بدم .
حافظه کش Cache چیست ؟
حافظه کش یا Cache Memory یا حافظه نهان یا حافظه پنهان ، حافظه بسیار سریع از نوع SRAM هست که برای جلوگیری از تاخیر زمانی بین پردازنده و حافظه رم بوجود اومده . حافظه کش تقریبا از سال 1980 در پردازنده ها وجود داره . در واقع حافظه کش ، یه حافظه کوچولو ، سریع و گرون تر از حافظه رم هست که همیشه مقداری از اطلاعات موجود در رم رو درون خودش نگهداری می کنه تا پردازنده خیلی زودتر به اون اطلاعات دسترسی داشته باشه .
یه کتابخونه رو در نظر بگیرید که یه کتابدار داره . اتاق کتابها مثلا 10 متر باهاش فاصله داره . هر فردی که به کتابخونه میاد و درخواست کتاب می کنه ، این کتابدار باید 10 متر بره و 10 متر هم برگرده و از بین انبوهی از کتاب ، کتاب مورد نظر رو تحویل دانشجو بده . کتابدار اینجا نقش پردازنده رو داره و اون اتاق کتاب هم نقش حافظه رم . حالا اگه کتابدار یه سری از کتاب های معروف و پر طرفدار رو بیاره روی میزش بچینه ، سرعت دسترسی به کتاب ها بیشتر میشه . این میز حکم حافظه کش در پردازنده رو داره . یعنی باعث افزایش سرعت دسترسی میشه .
لازمه بگم که املای درست کش به صورت Cache هست . کلمه Cash به معنی پول نقد با این حافظه Cache فرق داره .
چرا از حافظه کش استفاده میشه ؟
سریع ترین قطعه توی کامپیوتر ، پردازنده است . پردازنده طبق دستوراتی که سیستم عامل بهش میده کار می کنه . سیستم عامل روی هارد ذخیره شده ، از طرفی برنامه ها و فایل ها هم روی هارد ذخیره میشن . همونطور که می دونید هارد یه قطعه الکترومکانیکی هست ، یعنی برای دستیابی به اطلاعات باید یه سوزن ، روی یه دیسک گردون بچرخه تا اطلاعات ذخیره شده رو بکشه بیرون . این مسئله خیلی زمان میگیره . واسه همین ، هارد سرعت خیلی خیلی کمتری نسبت به پردازنده داره . واسه اینکه این مشکل پیش نیاد ، یه حافظه RAM طراحی کردن که اول اطلاعات از هارد به رم و بعد به پردازنده منتقل بشه . اما بازهم مشکل تاخیر زمانی وجود داشت . حافظه RAM سرعت بیشتری نسبت به هارد داره اما در قیاس با پردازنده سرعتش کمتره . یعنی اگه قرار بود پردازنده به صورت مستقیم با رم کار کنه ، برای دریافت اطلاعات باید چندین کلاک پالس منتظر می موند . خب این مسئله تو علم کامپیوتر یه فاجعه است چون سرعت پردازش اصلی ترین عامل پیشرفت کامپیوترها بوده و هست .
واسه اینکه سرعت پردازش رو بیشتر کنن ، اومدن بین حافظه رم و پردازنده دوباره یه حافظه دیگه قرار دادن به نام حافظه کش یا Cache Mmeory . تکنولوژی ساخت حافظه کش با حافظه رم متفاوته واسه همین سرعت بیشتری داره . حافظه رم از جنس DRAM هست اما کش از جنس SRAM . قبلا در مورد فرق بین SRAM و DRAM توضیح دادم که پیشنهاد می کنم حتما بخونید تا بدونید چرا حافظه کش از رم سریع تره .
جالب اینجاست که شاید فکر کنید بعد از حافظه کش دیگه حافظه ای در پردازنده وجود نداره اما اشتباه فکر می کنید چون پردازنده ها داخل خودشون یه حافظه خیلی خیلی کوچولو دارن به نام ثبات ها که برای دسترسی به اطلاعات با سرعت خیلی بالا استفاده میشه .
پس ترتیب قرار گیری حافظه ها در کامپیوتر به این شکله : هارد ، حافظه رم ، حافظه کش ، ثبات ها که هر چی جلوتر بریم ، سرعت این حافظه ها بیشتر میشه .
حافظه کش اشتراکی یا کش هوشمند چیست ؟
قبلا برای هر هسته ، یه حافظه کش مشخص با مقدار ثابت در نظر می گرفتن . مثلا اگه پردازنده ای 4 تا هسته داشت ، 4 تا حافظه کش با مقدار ثابت ( مثلا 64 کیلو بایت ) در نظر میگرفتن . تو این حالت اگه یه دونه از هسته ها به کش بیشتر از 64 کیلوبایت نیاز داشت باید میرفت سراغ حافظه اصلی یا همون حافظه RAM .
اما با طراحی کش هوشمند یا Smart Cache که توسط اینتل انجام شد ، این مشکل برطرف شد . تو حالت اسمارت کش ، یه حافظه کش کلی در نظر میگرن مثلا 1 مگابایت . هر هسته بسته به نیازش ، از کش استفاده میکنه مثلا اگه هسته 4 نیاز به کش بیشتر داشته باشه و هسته 2 بیکار باشه ، هسته 4 می تونه از کش بیشتری استفاده کنه . در واقع حافظه کش به صورت داینمیک تو هر لحظه می تونه بسته به نیاز هسته ها ، در اختیار هسته ها قرار بگیره . اینجوری دیگه در اکثر مواقع ، نیازی به سرک کشیدن به حافظه RAM نیست .
مثلا تو شکل زیر هسته 2 مامور پردازش فتوشاپ میشه و هسته 3 مامور پردازش برنامه میدیا پلیر . خب مسلما هسته 2 به کش بیشتری نیاز داره چون برنامه سنگین تری رو داره پردازش می کنه . پس حجم کش بیشتری درخواست می کنه . تو این حالت 70 درصد از کش اشتراکی به هسته 2 میرسه و 30 درصد هم در اختیار بقیه هسته هاست . بعد از گذشت زمان ، شاید قضیه کلا برعکس بشه و هسته 2 دیگه فتوشاپ رو پردازش نکنه و کش درخواست نکنه .
یکی دیگه از مزایای کش هوشمند یا کش اشتراکی اینه که اگه یه دیتایی توسط هسته 1 به کش اومده باشه و هسته 2 هم به همون دیتا نیاز داشته باشه ، دیگه نیازی نیست که هسته 2 اون دیتا رو از رم به کش بکشه چون همونجا هست و می تونه استفاده کنه که این مسئله باعث افزایش سرعت میشه .
حافظه کش سطح 1 و 2 و 3 چیست ؟
چیز عجیب و غریبی نیست . فرض کنید یه پردازنده فقط یه حافظه کش داشته باشه مثلا 128 کیلوبایت ، وقتی اطلاعاتی که میخواد رو پیدا نکنه مجبور میشه به رم مراجعه کنه . اما اگه یه کش دیگه باشه که نقش زاپاس رو داشته باشه ، سرعت دسترسی به اطلاعات بیشتر میشه . فلسفه وجودی حافظه کش سطح 1 و 2 و 3 و حتی 4 هم همینه . نزدیک ترین حافظه کش به پردازنده میشه کش سطح 1 یا به انگلیسی L1 Cache که اون حرف L مخفف Level هست . اگه اطلاعات مورد نظر پردازنده توی کش سطح 1 نبود ، میره سراغ حافظه کش سطح 2 و اگه نبود میره سراغ حافظه کش سطح 3 و اگه نبود میره 4 و اگه نبود میره به سراغ حافظه رم و اگه اونجا هم نبود میره سراغ هارد .
معمولا حافظه سطح 1 ، به صورت جداگانه و مخصوص هر هسته طراحی میشه ( یعنی تقسیم نمیشه ) ، حافظه کش سطح 2 معمولا بین دو تا هسته تقسیم میشه و حافظه کش سطح 3 بین تمام هسته ها تقسیم میشه . البته کش سطح 2 می تونه به هر هسته هم اختصاص پیدا کنه . این دیگه بستگی به طراحی و معماری هسته ها و کش ها داره .
قدیما ، فقط حافظه کش سطح 1 درون پردازنده تعبیه میشد و بقیه کش ها درون یه چیپست بود که روی مادربورد قرار میگیرفت و اون چیپست مجبور بود با سرعت کلاک مادربورد کار کنه که سرعت کمی بود . بعدا حافظه کش سطح 1 و 2 رو داخل خود پردازنده قرار دادن و اینجوری سرعت کلاک کش برابر با سرعت کلاک داخلی پردازنده میشه .
هرچی سطح حافظه کش بیشتر میشه ، سرعتش کمتر میشه ولی در عوض حجمش بیشتر میشه . نکته مهم اینه که بدونید هر 3 تا سطح از کش ، سرعت بیشتری نسبت به حافظه رم دارن .
منظور از Cache Miss و Cache Hit چیست ؟
همونطور که در قسمت کش سطح 1 و 2 و 3 گفتم ، حافظه های کش به ترتیب مورد بررسی قرار میگیرن . اگه اون اطلاعات داخل کش 1 نباشه ، پردازنده سراغ کش 2 میره . همین اتفاق باعث تاخیر زمانی میشه . به این اتفاق میگن Cache Miss . به زبون ساده ، اگه اطلاعاتی که پردازنده لازم داره در حافظه کش باشه میگن Cache Hit و اگه نباشه میگن Cache Miss .
تمام دغدغه طراحان الکترونیک اینه که میزان Cache Hit رو بالا ببرن . میزان Cache Hit رو با درصد بیان می کنن . در حال حاضر میزان Cache Hit برای کش سطح 1 حدود 95 تا 97 درصد هست . یعنی احتمال اینکه اطلاعات مورد نیاز پردازنده در کش نباشه حدود 5 تا 3 درصد هست . البته در پردازنده های سریع و رده بالا معمولا مقدار Cache Hit 99 تا 100 درصد هست . این مسئله بستگی به معماری پردازنده ، الگوریتم کش و حجم کش سطح 1 داره .
چرا حافظه RAM رو مثل حافظه کش نمی سازن ؟
شاید واستون این سوال پیش بیاد که خب چرا یه دفعه حافظه رم DRAM رو مثل حافظه کش SRAM نمی سازن که دیگه خلاص بشیم ؟ اول از همه اینکه ساخت حافظه SRAM به مقدار 4 گیگ یا 8 گیگ خیلی گرون تموم میشه ، انقدر گرون که تا الان نتونستن این کار رو بکنن . دوم اینکه حافظه DRAM خیلی متراکمه یعنی در حجم کم می تونیم مقدار حافظه زیادی درست کنیم . مثلا حافظه 16 یا حتی 32 گیگ از نوع DRAM در اندازه ماژول های فعلی قابل ساخته اما همین مقدار رو اگه بخوایم با حافظه SRAM در بیاریم اندازه فیزیکی رم خیلی بزرگ میشه . اینجوری هم باید ظاهر اسلات رم ها روی مادربورد رو تغییر بدن که خرج داره و هم اینکه هزینه ساخت رم SRAM خیلی زیاد میشه . خلاصه اینکه نمیشه اینکار رو کرد وگرنه این خارجیا تا الان پدرشو درآورده بودن !
راستی دوستان ، پیشنهاد میکنم دوره های انگلیسی علم فردا رو تهیه کنید ، دنیاتون عوض میشه ! خیلی فرقه بین کسی که انگلیسی میدونه و نمیدونه !
حتما مطالب زیر رو هم بخونید

محمدرضا امين زاده هستم ، مهندس الكترونيك و سردبير مجله علم فردا . علاقه زیادی به سخت افزار دارم ، اگه فرصتی بمونه در زمینه ادیت فیلم و تصویر و طراحی رابط کاربری وب و اندروید مطالعه و تمرین می کنم .
حمایت از علم فردا
نوشتن مطالب آموزشی به زبان ساده و قابل فهم برای همه ، کار بسیار سختیه . از طرفی ، نگهداری یک وب سایت آموزشی خرج داره ! اگر براتون امکان داره لطفا با پرداخت مبلغ کمی در هزینه های سایت سهیم باشید تا ما هم بتونیم با خیال راحت براتون بنویسیم و به سوال ها تون پاسخ بدیم . حمایت مالی از علم فردا
Notice: Undefined variable: fields in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/comments.php on line 10
دیدگاهتان را بنویسید
93 دیدگاه

Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
Mahdi 04 مرداد 1402
عالی. ممنون
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
کامران شکیبایی 26 بهمن 1401
سلام و خسته نباشید میگم خدمت شما آقای امین زاده و همکاران گرامیتون و بسیار ممنون بابت توضیحات شفاف و عالیتون. میخواستم مشورتی برای خرید لپتاپ برای امور طراحی و گرافیکی ازتون بگیرم و اینکه در حال حاظر با بودجه ی 50 میلیون تومن بهترین گزینه ای که میتونم داشته باشم چی هست
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
فرشاد 22 بهمن 1401
با سلام
و خسته نباشید خدمت آقای امین زاده
به خاطر مطالب مفید و ساده و روان به خصوص برای افراد عادی
و به خاطر سایت آموزنده ای که دارید ممنون
موفق و سلامت باشید
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
محمدعلي 04 بهمن 1401
سلام. خیلی ممنون بابت توضیحات خوب و کاربردی شما اون هم به زبان ساده و قابل فهم برای عموم
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
مهدی 21 فروردین 1401
بسیارعالی ،سپاس ازتوضیحات خوبتون??
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
مانی 23 دی 1400
خیلی خوب بود مرسی
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
Ronamild 17 دی 1400
بسیار عالی و قابل درک
تا حالا مقاله ای مثل این که واسه عموم قابل درک باشه نخونده بودم.
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
رکسانا 02 آبان 1400
سلام
من هر از گاهی دیتای Cache روی گوشی های اندرویدی رو پاک میکنم که معمولا از چند صد کیلوبایت تا 500 یا 600 مگابایت هم میرسه وحتی بیشتر و زمانی که پاک میشه گوشی بهتر کار میکنه این Cache از Device memory من استفاده میکنه
اما همونطور که شما گفتین Cache memory در حد یک مگابایت و یا کمتر هستش
خب این Cache رو که ما از قسمت Storage پاک میکنیم یا از قسمت app manager پاک میکنیم چیه؟
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
Mohamed 28 شهریور 1400
سلام.عالی بود?? ?? مطالب رو خیلی قابل درک و فهم توضیح دادین. هر چه مطالب شما را میخونم برای خواندن مطالب بعدی علاقه مندتر میشوم. انشالله همیشه سالم بمانید
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
Hadinh 18 اردیبهشت 1400
عالی بود
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
یه بنده خدا 06 دی 1399
خدایی دم شما گرم ادم از خونن مطالب شما سیر نمیشه هی مقالات بعدی رو میخونم خدا خیرتون بده انشالله همیشه سلامت باشین و سایتتون پایدار
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
حمید 18 آبان 1399
متشکرم آقای امین زاده. مطالب مفصل و جامع بود همینطور کاملا قابل فهم با یک زبان شیرین خودمانی. خوشحال از اینکه با سایت شما آشنا شدم.
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
هدیه 02 مرداد 1399
مطالب سایتتون خیلی قابل فهم و شیرینه .تشکر فراوان
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
حمیدرضا 29 تیر 1399
سلام عالی بود ممنون
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
امیر حسین 30 خرداد 1399
با عرض سلام,
بسیار کاربردی و عالی بود مطالب.
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
سروش 26 خرداد 1399
چرا کش 1 و 2 و 3 و 4
چرا کلا یکی نمی سازن؟
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
محمد 09 اردیبهشت 1399
من از سرچ وارد این مطلب شدم و الان به گمونم «فن بوی» علم فردا شدم!
قدر این توانایی رو در توضیح واضح یک ماجرای وسیع بدونید.
میتونست خیلی پیچیده و چندش از آب در بیاد ولی نیومد…
خدا قوت ✌️
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
Alireza 05 اردیبهشت 1399
سلام خدمت دوست عزیزی که زحمت کشیده و این مطلب رو آنقدر واضح توضیح داده است که خود من به شخصه قفط بلد بودم سیستم رو خاموش روشن کنم ولی الان حس میکنم مهندس کامپیوتر شدم?
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
حسین 03 اردیبهشت 1399
واقعن عالی توضیح دادید ممنوووون خیلی خیلی خییییلی مفید بود اطلاعاتتون
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
آبان 09 فروردین 1399
استفاده کردم+ بسیار ممنون از اطلاعات مفید و بیان ساده
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
امین 28 دی 1398
عالی بود ممنون
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
محمد 25 مهر 1398
ممنون از سایت خوبتون
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
علی 15 شهریور 1398
درود، امیدوارم زودتر سایتتون فعال تر بشه
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
مبین 16 خرداد 1398
بسیار عالی بود. تشکر و سپاس فراوان
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
سجاد 16 اردیبهشت 1398
سلام بسیار عالی بود ،وظیفه دونستم تشکر کنم
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
KAYVAN 01 اردیبهشت 1398
عالی بود
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
حمید 03 فروردین 1398
سلام
مطالبتون خوب مرسی فقط یه نظر داشتم
بهتره نیست بجای لغات مشابه فارسی از لغات تخصصی کامپیوتر استفاده کنی ؟؟
مثل کلمه ” level ” که بجاش از کلمه ” سطح ” استفاده کردید
با تشکر
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
مهدیه 08 اسفند 1397
خدا خیرتون بده
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
شمیم 21 آبان 1397
با سلام و خسته نباشید خدمت شما
واقعا تشکر می کنم از زحمتتون، خیلی عالی توضیح داده بودین.
کاش می شد در مورد سیستم های چند پردازنده ای و چند کامپیوتری هم مطلب می ذاشتین.
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
امیر 04 آبان 1397
با اجازتون چنتا از عکس ها رو توی ارائه استفاده میکنم.
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
امیر 04 آبان 1397
دمتون گرم والا
من فردا در مورد همین یه ارائه دارم خیلی کمک کرد
بازم تشکر
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
محمد امین 24 مهر 1397
واقعا مطالب عالی و قانع کننده ای بود. ممنون
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
Ali Jebreili 20 مهر 1397
سلام واقعا توضیحاتتون ساده و مفید وعالی بود.با تشکر ای کاش یک کانالی هم در اطلاع رسانی ها داشتید.
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
فرزادرحمانی 10 مهر 1397
دمتون گرم
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
محمود 09 شهریور 1397
سلام…خیر ببینی پسر واقعا من همه جار رو گشتم تا بفهمم cache کارش چیه …خیلی روون توضیح دادین ممنون
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
Dr.A.Azizi 06 شهریور 1397
سلام , به جرأت میتونم بگم که توضیحات جنابعالی خیلی عالی و قابل درک و فهم بود و این نشان از احاطه شما استاد محترم بر مطالب داره.
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
محمدرضا امين زاده 06 شهریور 1397
سلام
ممنونم ، شما لطف دارید 🙂
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
سپهر 01 شهریور 1397
درود و سپاس از زحماتتان. بین دو لپ تاپ تماما یکسان با رم 8 گیگ یکی ( حافظه اختصاصی گرافیکی 4 گیگ ولی کش 2 مگ ) دارد و دیگری ( حافظه اختصاصی گرافیکی 2 گیگ و کش 6 مگ ) داره. کدامیک را انتخاب کنم ؟؟؟ بازی هم برایم کمی اهمیت داره .اگه امکان داره لطفا سوالم رو پاسخ دهید. باز هم سپاس
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
رام 24 مرداد 1397
سلام،مطلب واضح ،ساده ، روان و مفید بود، تشکر از زحمت شما
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
مجتبی 27 خرداد 1397
نامردیه طرف از سایت شما استفاده کنه تشکر نکنه
مممنونمممممممممم از زحمت های شما
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
محمدرضا امين زاده 01 تیر 1397
ممنون از فهم و قدرشناسی شما آقا مجتبی عزیز
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
kiarash 19 فروردین 1397
واقعا ممنونم خیلی مفید و خلاصه هست مطالب سایت و بسیار جذاب خسته نباشید.
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
حمیدرضا 02 آذر 1396
سلام بسیار مفید و با زبان شیوا بود
ممنون
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
حسین 03 خرداد 1396
با عرض سلام و خسته نباشید بنده یک سوالی داشتم میتونم از مطالب شما برای ارائه در یکی از دورس دانشگاهی استفاده کنم از نظر شرعی و قانونی مشکلی نیست؟؟
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
محمدرضا امين زاده 15 خرداد 1396
سلام . اگه با ذکر منبع و نویسنده باشه خیر
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
saeid 20 اسفند 1395
سلام دوست عزیز .
مرسی از مطلبی که گذاشتی .
من لپ تاپم رو تازه خریدم و با توجه به بودجه م ، لپ تاپی با حافظه 4 گیگ رم سی پی یو چهارهسته ای ( 1.6گیگاهرتز که در موارد لزوم تا 2.5 هم اورکلاک میکنه ) و 2 مگابایت کش گرفتم.
منتها سرعت پیمایش فایل هام خییییلی پایینه و حس میکنم مربوط به حافظه کش میشه.چون لبتاب تازه س هنو نرم افزار یا بازی ای نریختم و به طبع حافظه رم و هارد دیسکمم وضعیتش خوبه . ولی وقتی مثلا my computer رو میزنم تا بخواد بالا بیاره خیلی طول میکشه . یا وارد یه درایو میشم،تا فایل هارو لود کنه واقعا طول میکشه.
البته من یه لبتاب دیگه با کش 3 مگابایت هم دارم . سرعت پیمایش فایل ها عالیه . واقعا نمیدونم چی کنم . لپ تاپ تازه س ولی اینجوری رو مخه 🙁
میخواستم بدونم راهی برای افزایش این حافظه ( کش ) وجود داره !؟
ویندوزم هم 10 64bit هست .
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
آرمان 17 اسفند 1395
(( 1 ترابایت هارد دیسک با دور 5400rpm و 512 گیگابایت SSD ))
سلام میخواستم لپتاپ بخرم منظور این چیه
یعنی هم هارد HDD داره هم SSD ؟
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
محمدرضا امين زاده 17 اسفند 1395
سلام
بله . پست های زیر رو بخونید :
حافظه SSD چیست ؟
وظیفه قسمت SSD در لپ تاپ
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
پیام 17 اسفند 1395
سلام
چرا حافظه رم رو کلا از نوع SRAM درست نکردن
و اومدن اینو درست کردن و یه کار اضافی کردن ؟
ممنون
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
محمدرضا امين زاده 17 اسفند 1395
سلام
خب هزینه ساختش خیلی زیاد میشه . اونوقت شما باید یه هارد رو 2 میلیون تومن پول بدی
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
پانیذ 18 بهمن 1395
من متوجه نشدم بالاخره کش در پردازنده قرار دارد یا در یک چیپست خارج پردازنده
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
محمدرضا امين زاده 18 بهمن 1395
تو پست گفتم دیگه . دقیقا داخل پردازنده اس .
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
علی احمدی 27 آذر 1395
سایت شما عالیه . واقعا کارتون درسته . خسته نباشید
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
علی 16 آذر 1395
سلام. ببخشید حافظه کش چقدر در سرعت کارهای روزمره با کامپیوتر رو میزی تاثیر داره مثلا اگه دو سی پی یو یکی یک مگ کش و دیگری دو مگ کش در صورت مساوی بودن همه شرایط در نظر بگیریم با اجرای نرم افزارهای مثلا آنتی ویروس آوست و فایر فاکس و ویندوز مدیا پلیر و کی ام پلیر و نرم افزار تبدیل ویدیو واندر شر ویدیو اچ دی فاصله زمانی اجرا کردنشون چقدر طول میکشه اصلا سی پی یو با یک مگ کش می تونه همه اینها رو اجرا کنه؟ تشکر
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
محمدرضا امين زاده 22 آذر 1395
سلام قطعا بی تاثیر نیست مخصوصا تو شرایط یکسان . سی پی یو با یه مگ کش همه این کارارو نمی کنه . فایل های تکراری توی کش قرار میگیرن . تو این شرایطی که شما میگین تفاوت خیلی محسوس نیست . اما اگه مثلا 4 مگ یا 3 مگ تفاوت کش باشه خیلی تاثیر گذار میشه
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
علی 17 بهمن 1395
ممنون از پاسخ تون ولی تفاوت ۳ یا ۴ مگ کش زمین تا آسمون توی قیمتش مثلا سی پی یو پنتیوم یا core i3 هزول ۳ مگ کش داره که قیمت سی پی یو میشه ۲۵۰ تا ۴۰۰ تومن اونوقت سی پی یو مثلا core i5 هزول به خاطر همون ۳مگ کش اختلاف قیمتی حدود ۵۰۰ به بالا داره علی ای حال باز هم ممنون که راهنمایی ام کردید سپاس
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
محمدرضا امين زاده 17 بهمن 1395
خب همه چیز مقدار کش نیست ، تکنولوژی های استفاده شده و قدرت پردازش هم مهمن .
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
zzzz 17 آبان 1395
سلام مهندس من کامپیوترم رو یه هفتست خریدم چند روز اول خوب بود ی نرم افزار نصب کردم نمیدونم چیزی از ریجستری کم کرد یا اضافه کرد خلاصه کامپیوترم خیلی خیلی کند شد با اینکه سخت افزار قوی داشت هرکاری هم کردم قدرتش مثل قبل نشد تا اینکه دیروز یه نرم افزار نصب کردم قسمت حافظه کش من 8 مگ رو انتخاب کردم دقیقا مثل روز اول شد سرعت pc حتی بهتر اگه قبلا بازی رو ultra اجرا نمیکرد الان بالای 50 اجرا میکنه میخام بدونم این مقدار حافظه امنه خطری نداره ؟؟
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
عباس 02 آبان 1395
سلام . مطالب خیلی ساده و عالی توضیح داده شد , خیلی ممنون , واقعا خدا قوت
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
محمدرضا امين زاده 02 آبان 1395
سلام
ممنون از شما دوست عزیز
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
حمیدرضا 11 مهر 1395
سلام خیلی عالی بود آقا، خدا قوت، واقعا خدا قوت. خیلی وقت بود مطالب پیچیده رو ندیده بودم کسی به این زیبایی و شیوایی بنویسه و توضیح بده. دمت گرم. آفرین، آفرین، آفرین.
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
بهرام 25 شهریور 1395
با سلام و ممنون از سایت خوبتون یک سوال داشتم در مورد تصویر چیپ ست پردازنده آیا این تصویر رنگی تصویر واقعی خود جیپ پردازنده هست ؟ یا عکس گرافیکی هست ، میخواستم بدونم تراشه پردازنده از جنس سیلسکون که روش بصورت میکروسکوپی معماری میشه واقعا چنین شکلی داره و با چشم غیر مسلح میشه معماری داخلش رو دید ؟
ممنون میشم پاسخ بدید ، شب خوش
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
مجید 24 شهریور 1395
با سلام و ممنون از سایت خوبتون یک سوال داشتم در مورد تصویر پردازنده آیا این تصویر رنگی واقعی هست یا گرافیکی هست میخواستم بدونم تراشه پردازنده از جنس سیلسکون که روش بصورت میکروسکوپی معماری میشه واقعا چنین شکلی داره وبا چشم غیر مسلح میشه معماری داخلش رو دید؟
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
علی 12 مرداد 1395
سلام
ممنونم بابت توضیحاتتون استفاده کردم.
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
علی کهنموئی 12 تیر 1395
سلام ممنون از مطالب و سایت خودتان
ی سوال پس حافظه رجیستر چی میشه؟
ممنون میشم اگه جواب بدید.
لطفا همینطوری پر قدرت ادامه بدید.
زنده باد علم فردا.
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
محمدرضا امين زاده 12 تیر 1395
سلام
رجیستر هم یه حافظه کوچیکتر و سریع تر هست که یه سری متغیرهای مهم و حیاتی رو داخل خودشون جا دادن و برای پردازش خیلی سریع ازشون استفاده میشه .
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
سیاوش 21 خرداد 1395
دوتا سوال داشتم 1-کش و رم دستورالعمل هلرو در خودشون ذخیره میکنن یا داده هارو مثلا تو عمل مقایسه دو عدد از کجا میاد و دستور از کجا میاد2-رجیستر یا ثبات ها کارشون بعد پردازش دخیره سازی و انتقاله یعنی هم قبل پردازش ذخیره میکنن و هم بعد پردازش؟
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
سیاوش 21 خرداد 1395
عالی بود فقط من نمیفهمم وقتی سی پی یو اطلاعاتی رو میخاد دستورالعملو از کش میخاد یا داده رو؟
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
محمدرضا امين زاده 21 خرداد 1395
داده رو می خواد . پس خود پردازنده چه نقشی داره ؟ خودش دستورالعمل ها رو پردازش می کنه . دستورات توسط سیستم عامل به پردازنده فرستاده میشه . داخل پردازنده پر مدارات کنترلی و دیجیتالی هست که این دستورات رو انجام میدن .
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
مجید 02 خرداد 1395
سلام مهندس دمت گرم . آدم کیف میکنه وقتی مقالات شمارو میخونه . اگه ممکنه یه جایی توی مقالتون ذکر کنین که حافظه کش رو باید Cache بنویسن . چون خیلی جاها دیدم که Cash مینویسن . همونطور که میدونین کش دومی یعنی پول و چون میدونم به این چیزا خیلی اهمیت میدین گفتم بهتون بگم . ممنون
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
محمدرضا امين زاده 02 خرداد 1395
سلام مجید جان
شما محبت دارید
چشم الان اضافه می کنم . ممنون از اینکه یادآوری کردید .
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
امیررضا 03 اردیبهشت 1395
مطالب خیلی مفیدی بود ممنونم
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
حامد 25 فروردین 1395
درود و سپاسگزار
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
دانشجو 19 فروردین 1395
درود
ممنون از توضیحات روان و کاملتون، فقط یه سوالی واسم پیش اومده، من چیزی شبیه این نوشته رو حدودا یک ماه پیش در سایت دیگری خوندم
(بخش مربوط به حافظهی کش که از کتابخونه مثال زدید)
از اونجایی که دقیقا مثالتون مثل این سایت بود ، برام سوال پیش اومد که شما از اونا کپی کردید یا اونا از شما ؟
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
محمدرضا امين زاده 20 فروردین 1395
سلام
در مورد کش ، یکی مثال کتابخونه و یکی مثال چوب و الوار خیلی معروفه و همه استفاده می کنن چون خیلی قابل فهمه .
ما خودمون با کپی کردن مطالب مخالفیم چون جلوی رقابت رو میگیره و خیلی خوب می دونیم کسی که کپی می کنه هیچ وقت هیچی نمیشه .
ادبیات علم فردا مخصوص به خودشه و تمام مطالب ما تالیف میشن .
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
مجید 18 فروردین 1395
با سلام و درود بر شما . پست مفیدی بود اما من یه سوال داشتم اینکه گوشی های هوشمند هم حافظه cache دارن ؟
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
محمدرضا امين زاده 18 فروردین 1395
سلام
بله هر دستگاهی که از پردازنده استفاده میکنه حافظه کش هم داره
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
پیمان 18 فروردین 1395
عزیز خداییش دستت درد نکنه. در بین این همه سایت زرد و بدرد نخور تو اینترنت واقعا اولین باره یه سایت بدرد بخور ایرانی دیدم.
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
کاربر 12 فروردین 1395
بچه ها دمتون گرم، خیلی کارتون درسته
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
نیما خرگوشه 11 فروردین 1395
با سلام مرسی از سایت عالی تون من تازه با سایت تون آشنا شدم . از کجا باید بفهمیم حافظه کش سیستم مون چقدره ؟ راهی وجود داره از طریق ویندوز بفهمیم ؟
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
محمدرضا امين زاده 12 فروردین 1395
سلام خواهش می کنم . خیلی خوش اومدین
تو پست بعدی میگم . چشم
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
M.HASAN 11 تیر 1396
اسم CPU تو سرچ کن
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
بابک 11 فروردین 1395
سلام
سال نوتون مبارک دوستان
عالی بود عالی
مثال کتابخونه هم خیلی جالب بود.دم شما گرم
موفق باشید
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
ملا لغتی 11 فروردین 1395
سلام مهندس
توی متن گفتی”حافظه کش سطح 2 معمولا بین دو تا هسته تقسیم میشه و حافظه کش سطح 3 بین تمام هسته ها تقسیم میشه”
اما تصویر ذیل این جمله خیلی مناسب و مطابق متن نیست چون کش سطح 2 برای هر هسته اختصاصی نشون داده شده.
با تشکر از زحمتی که کشیدی.مفید بود
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
محمدرضا امين زاده 11 فروردین 1395
سلام
بله درسته یه جمله بعدش باید می نوشتم که الان نوشتم . جفت حالت ها می تونه اتفاق بیفته . بستگی به طراحی داره .
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
علیرضا 10 فروردین 1395
سلام خدمت شما دوستان عزیزم که بی منت این اطلاعات با ارزش رو اینچنین با زبان ساده در اختیار من و دیگران قرار میدین .
من هم مثل اکثر شما دوستان دانشجو هستم . دانشجوی رشته برق قدرت . دوست داشتم شرایطم به گونه ای بود که بتوانم حمایت مناسب مالی کنم اما افسوس ک دانشجو…(اگر هم کم بود عذرم رو پذیرا باشین)
با آرزوی سالی پر از مهر و شادی
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
فرهاد 10 فروردین 1395
خیلی ممنون از مطالب مفید و در عین حال همه فهم.
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
Saeed N.H 10 فروردین 1395
ممنون عالی بود :**
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
کیمیا 10 فروردین 1395
علم فردا بی نظیره
موفق باشــــــــــــــــــیــــــــــــــد
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
مهدی باقری 12 فروردین 1395
واقعا همین طوره .
با تشکر از آقای امین زاده
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
شاهین 10 فروردین 1395
سلام . پس هر چقدر حافظه کش بیشتر باشه قدرت اجرای برنامه ها بیشتر میشه . پس با این تفاسیر یه پردازنده 8400 با 6 مگ کش از مثلا پردازنده آیوی بریج 2030 که فقط 3 مگابایت کش داره سریع تره. درسته؟ فناوری اسمارت کش 2030 هم اگر تمام 3 مگابایت رو به یه هسته بده که در حالت عادی 1.5 مگابایت هست قدرتش برابر یه هسته همین 8400 میشه.
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
محمدرضا امين زاده 10 فروردین 1395
سلام
همیشه اینجوری نیست
حافظه کش فقط یکی از عوامل تعیین کننده اس .
معماری پردازنده ، تکنولوژی های بکار رفته ، تکنولوژی ساخت و همینطور قطعاتی که کنار پردازنده استفاده میشن هم تاثیر داره .
Notice: Undefined variable: comment_ID in /home/u742537345/domains/elmefarda.com/public_html/wp-content/themes/elmefarda-ssl/functions.php on line 185
مرتضی 10 فروردین 1395
متشکر