علم فردا

تکنولوژی به زبان ساده

دیافراگم دوربین عکاسی یکی از چیزاییه که خیلی ابهام برانگیزه . خیلیا نمی دونن دیافراگم دوربین چیه و یا معنی اعداد دیافراگم دوربین رو نمی دونن . من در این پست می خوام خیلی ساده بگم که این دیافراگم چه کاری انجام میده و چه تاثیری در عکاسی داره .

دیافراگم دوربین چیست ؟

به زبون ساده دیافراگم دوربین یه قطعه مکانیکی هست که اجازه میده نور به لنز بتابه و شما بتونید عکس یا فیلم بگیرید . دیافراگم دوربین به صورت پره پره طراحی میشه . اینکه چقدر این پره ها باز بشن ، تعیین می کنه که چه مقدار نور داخل لنز بتابه . به مقدار باز بودن دیافراگم یا در واقع اون روزنه ای که نور میاد داخل ، میگن Aperture . تلفظ صحیح Aperture به صورت اَپِرچِر هست .

متاسفانه خیلیا تو ایران فرق بین اپرچر و دیافراگم رو نمی دونن . دیافراگم بازوی کنترلی اپرچر هست در واقع اپرچر فقط یه روزنه است و دیافراگم اون پره هایی هستن که با باز و بسته شدن ، این روزنه رو بوجود میارن .

تلفظ صحیح واژه دیافراگم Diaphragm در انگلیسی به این شکله : daɪ.ə.fræm و اینجوری تلفظ میشه : دایِفِرِم که حرف “ر” یه چیزی بین اَ و اِ تلفظ میشه .

در چشم انسان ، مردمک دقیقا کار روزنه Aperture رو انجام میده و عنبیه کار دیافراگم . یعنی عنبیه ، اندازه باز و بسته شدن مردمک رو کنترل می کنه . الان بیشتر توضیح میدم .

طرز کار دیافراگم دوربین چگونه است ؟

تمام دوربین های عکاسی ، مکانیزم شون شبیه به مکانیزم چشم انسان طراحی شده . قرنیه چشم انسان مثل لایه بیرونی لنز دوربین عمل می کنه . قرنیه به همراه زلالیه و اجزای بیرونی چشم ، نور رو جمع آوری و متمرکز میکنن تا از طریق مردمک به شبکیه برسه و پردازش بشه . پس نور ، اول به قرنیه می رسه ، بعدش عنبیه ( قسمت بزرگ رنگی چشم ) نسبت به این نوری که میاد ، خودش رو فشرده یا باز میکنه و به این شکل ، مردمک ( قسمت تیره و کوچیک داخل عنبیه ) بزرگ یا کوچیک میشه .

حتما دیدین موقعی که نور کم و زیاد میشه ، مردمک چشم تون باز و بسته میشه . اگه از یه جای تاریک یهو برید یه جای روشن ، چشم تون درد میگیره . دلیلش اینه که مردمک چشم تون داره خودش رو تنظیم میکنه . پس عنبیه چشم همون دیافراگم دوربین و مردمک چشم هم اپرچر هست .

اعداد دیافراگم دوربین

حتما تو مشخصات فنی دوربین ها و یا گوشی ها دیدین که زده f/22 و یا f/1.4 . این عبارت مربوط به همین دیافراگم دوربین یا در اصل مربوط به اپرچر هست . همونطور که گفتم ، اپرچر تعیین میکنه که چه مقدار نور وارد دوربین بشه . هر چی این روزنه نوری ، بزرگتر باشه خب مسلما نور بیشتری وارد میشه و برعکس . حرف f مخفف عبارت Focal Length هست یعنی فاصله کانونی . به فاصله بین لنز و سنسور دوربین میگن فاصله کانونی . فاصله کانونی همون چیزیه که زوم روی سوژه رو تعیین می کنه و برحسب میلی متر بیان میشه . مثلا 35 میلی متر یا 50 میلی متر .

اما اون عدد بعد از f از کجا اومده ؟ عدد بعد از f در واقع نسبت فاصله کانونی به قطر دیافراگم ( اپرچر ) هست و از فرمول زیر محاسبه میشه :

N مساوی است با فاصله کانونی F تقسیم بر قطر اپرچر D

N همون عدد بعد از f هستش . پس اگه مثلا فاصله کانونی دوربین 50 میلی متر باشه و قطر اپرچر 25 میلی متر باشه ، عدد N میشه 2 و اینجوری می نویسنش : f/2 . پس عدد بعد از f ، حاصل تقسیم فاصله کانونی بر قطر اپرچر یا دیافراگم دوربین هست . مثلا f/1.4 یعنی یه عددی تقسیم بر یه عدد دیگه شده ، شده 1.4 .

نکته مهم اینه که هرچی عدد بعد از f بیشتر باشه ، روزنه کوچیکتره و نور کمتری وارد میشه و هرچی عدد بعد از f کوچیکتر باشه ، روزنه بزرگتره و نور بیشتری هم میاد . پس یادتون باشه

■ عدد کوچکتر ، روزنه بزرگتر و نور بیشتر

■ عدد بزرگتر ، روزنه کوچیکتر و نور کمتر

معمولا اعداد دیافراگم دوربین اعداد مشخصی دارن . اعداد دیافراگم دوربین به ترتیب با عدد رادیکال 2 و یا 1.41 ضرب میشن و عدد بعدی رو تشکیل میدن . شکل زیر اعداد استاندارد دیافراگم دوربین رو نشون میده . اگه دقت کنید ، عدد 1.4 اگه ضرب در 1.41 یا همون رادیکال 2 بشه ، میشه 2 و اگه عدد 2 ضرب در 1.41 بشه میشه 2.8 و همینجوری تا آخر .

در شکل زیر هم اندازه دیافراگم دوربین رو در دنیای واقعی می بینید .

دیافراگم ، اعداد ثابتی داره اما توی دوربین های DSLR می تونید اعداد بینابین هم انتخاب کنید . دیافراگم دوربین گوشی شما یه عدد ثابته چون امکان حرکت دادن لنز وجود نداره اما توی دوربین های حرفه ای به شما اجازه داده میشه با تغییر زوم ، به مقدار دلخواه گشودگی اپرچر برسید .

شناسایی اعداد دیافراگم دوربین

روی دوربین گوشی که چیزی نمیشه نوشت و شما باید عدد دیافراگم دوربین گوشی خودتون رو از روی مشخصات فنی پیدا کنید . همونطور که گفتم این عدد رو اینجوری نشون میدن : f/2 و یا f/2.8 . در حال حاضر گوشی های جدید دریچه دیافراگم بین f/1.7 تا f/2.2 دارن . هرچی عدد بعد از f کمتر باشه ، بهتره . مثلا گوشی گلکسی اس 7 دریچه دیافراگم f/1.7 داره اما گلکسی اس 6 اپرچر f/1.9 داشت .

توی دوربین های DSLR یا دوربین های حرفه ای عکاسی ، معمولا روی لنز یا کنار لنز می نویسن که دریچه دیافراگم دوربین چقدره . مثلا در شکل زیر می بینید که اندازه دیافراگم از 3.5 تا 5.6 متغیره . اعداد بعد از 1 مهم هستن . مثلا دوربین زیر دریچه دیافراگم متغیر داره و از f/3.5 تا f/5.6 تغییر میکنه . یعنی با تغییر زوم ، اندازه دریچه دیافراگم هم تغییر می کنه .

بعضی از دوربین ها هم دریچه ثابتی دارن یعنی با تغییر زوم ، هیچ تغییری در اندازشون حاصل نمیشه .

 

تاثیر دیافراگم دوربین در عکاسی

اندازه دریچه دیافراگم تاثیر زیادی روی خروجی تصویر داره . جدای از اینکه مقدار نور رو تعیین میکنه روی عمق میدان هم تاثیر مسقیم داره . عمق میدان یعنی چقدر از فضای عکس توی فوکوس هست ( البته تلفظ صحیح Focus به این شکله : فوکِس foʊ.kəs هست . ) . مثلا در عکاسی پرتره یا چهره ، باید چهره به صورت فوکوس شده باشه و پشت سر سوژه مات باشه . پس عمق میدان تو این حالت باید کم باشه . اما توی عکاسی طبیعت یا منظره باید عمق میدان زیاد باشه یعنی جلو وسط و عقب تصویر به صورت شارپ و تمیز توی عکس نمایان باشه . دو تصویر زیر عمق میدان کم و زیاد رو نشون میده .

نکته مهم اینه که هر چی دریچه دیافراگم ، بزرگتر باشه عمق میدان کم میشه و هر چی دریچه دیافراگم دوربین کوچیکتر باشه عمق میدان بیشتر میشه . اینکه دریچه دیافراگم دوربین چجوری روی عمق میدان تاثیر میذاره یه مبحث دیگس که باید جداگونه بررسی بشه و انشالا اونم می نویسم .

خب دوستان من سعی کردم تا اونجایی که می تونم مفهوم دیافراگم دوربین و Aperture رو به زبون ساده توضیح بدم . راستی دوستان ، پیشنهاد میکنم دوره های انگلیسی علم فردا رو تهیه کنید ، دنیاتون عوض میشه ! خیلی فرقه بین کسی که انگلیسی میدونه و نمیدونه !

حتما مطالب زیر رو هم بخونید